21 jaar vantevore
Ja, dis min of meer hoe ek oor
hierdie dag voel: Passage
Interdit.
Maklik die akste dag op die toer – alles is toe – dis ‘n openbare
vakansiedag.
Ek en Es gaan weer uitmekaar nadat ons finaal uitgevind het ons kan nie
na die kasteel op die eiland gaan waantoe sy so graag wil nie.
Toe besluit ons om Giverny toe te gaan. Monet se huis. En toe ons op
die stasie kom, kom ons agter die volgende trein is eers ½2 of so iets
belagliks.
Toe besluit ek om maar na die twee kunsmuseums te gaan en Es kies haar
eie rigting.
Die 1’e museum waar ek wil in , is toe en die oom op die trap sê dis ‘n
bankvakansiedag. Dit is 1 Mei, die Europeërs se Lentedag – die oggend in die
Barget (le Bourget?) al, was daar orals blomme te koop. By orals, bedoel ek órals
– op elke groot straathoek en teen elke roltrap by die stasie.
Ek is Dadelik spyt dat ek en Es geskei is want nou is sy tot 6-uur gestrand, én ek.
Vandaar skiet ek toe maar deur na die Rûe Saint Denis se rigting – Les Halles,
om te kyk of daar nie lewe is nie. Daar was – nie veel nie – maar tog.
Ek sit in die son voor ‘n mooi fontein en skryf aan Judy se brief. Ek hou mimiekkunstenaars dop. Ek stap in die rooiligstraat af en loer in die sexshops in. Live sex en peep shows lyk volop – hoeveel dit kos, weet ek egter nie.
Hierna gaan ek Louvre toe, maar dit is ook pretty much toe. Ek loop
rond, dwaal rond en betaal 2 x 10FF vir ‘n koeldrank en uit frustrasie 15 FF
vir ‘n sjokoladegeurige roomys – Magnum.
Toe stap ek na die Champs Elysees af tot by die Arc de Triomphe. Ag,
dit is vrekvervelig en ek is geensins beïndruk nie.
Daar was wel ‘n sjokoladewinkel wat sy sjokolade vir 300FF per kilogram
verkoop het. (Dis meer as R200-00 per kilo.) Daar was van die lemoenskil met
sjokolade om wat vir my so heerlik is, maar ek het weggebly daarvan.
Na die Champs Elysees skiet ek deur na die Mont Martre – waar ek Es
moet ontmoet. Dit is weliswaar 4-uur in plaas van 6-uur, maar as ek daar is,
kan ek daar rondloop.
Tot my verbasing is die Arts Naïf museum – ‘n galery wat ek intens
geniet – oop. Ek skryf my kommentaar in Afrikaans in die boek – uit beginsel
uit.
Ek en Es ontmoet mekaar 6-uur soos afgespreek, kyk na die
portretkunstenaars kaartjiewinkels en sy soek ‘n toilet. 2 keert sluk die
slotmasjientoilette haar geld. (Ek het dit ook al gebruik, maar was nog nooit
so ongelukkig nie.)
Ons koop ‘n 25FF bottel wyn (gewoonlik koop ons onder 10FF) brood, roomkaas en ek ‘n
worsie vir aandete.
Ons gaan ry op die Seine-rivier wat baie lekker is om in die aand te
doen. Dit is egter redelik koud en ek is spyt ek het nie iets warmders
saamgeneem nie.
Ek sê dit weer eens – Ek hou nié van Parys nié – Ek het niks positiefs
in die stad ervaar nie – maar sy sights en museums maak hom ongelukkig ‘n stad
wat besoek moet word.
Hans Moolman
21 jaar verder
Ja, die tradisie om op die Europese Lentedag blomme uit te deel is duidelik ‘n baie ou tradisie. Die Franse
koning, Karel IX, het die gebruik in die 1560’s begin toe hy al die dames in sy
hofhouding jaarliks op 1 Mei met ‘n
bossie Franse veldlelies bederf het. Teen die 1900’s had Franse mans die
gebruik om bossies lelies aan hul bemindes te oorhandig. Deesdae is dit algemeen vir familie en
vriende om die blomme onder mekaar uit te deel as simbool van toegeneentheid en
liefde.
Gelukkig is Werkersdag en Lentedag hier by ons in die suidelike
halfrond vier maande uit mekaar uit – daar oorkant is hulle nie so gelukkig
nie. Lentedag is immers ook Werkersdag en in Parys word Werkersdag ook assosieer
met protesoptogte en vakbondvierings.
Ek onthou hoe ek daardie oggend van onder die grond op ‘n plein
uitgestap het en dadelik in my vier spore omgedraai het, nie net omdat daar nie
plek meer vir ‘n muis was nie, maar ook
omdat die toneel my stedelike onrus en oproer herinner het.
By ‘n volgende moltreinstasie uitgeklim, is dit dan weer soos enkele
oomblikke na die wegraping – daar is geen teken van lewe nie, want anders as
deesdae hier by ons, is bykans alles, nie net banke, skole en poskantore nie,
daardie jare (en miskien vandag nog) op 1 Mei gesluit.
Die historiese spuitfontein oorkant Les Halles (die varsproduktemark
wat Emile Zola as die “maag van Parys” beskryf het) het nie vakansie gevat nie.
Dis die oudste fontein in die stad en dit het my ‘n rukkie geneem om te besef
dat dit oor die jare heen maar verskillend kán lyk – dit het al op meer as een
plek diens gedoen en as ek reg onthou was Napoleon die eerste om dit te skuif.
Ek het die afgelope week motorhuis skoongemaak en deur ‘n krat gegaan
wat in die hoek beland het toe ons my ma-hulle destyds Pretoria toe getrek het.
Ek verbeel my ek het op ‘n stapel briewe afgekom wat gelyk het soos die briewe
van my toer. Ek sal daar ‘n draai gaan maak – straks kom ek op die brief af waaraan
ek aan die voet van die Fontein van die Onskuldiges geskaaf het.
Ek was toe verkeerd, ‘n reisdag of wat gelede, toe ek my eerste Magnum
roomys herroep het – dit was eers op hierdie dag. Maar ek het reg onthou van
die venue – die Rûe Daint Denis. Hoe duur daardie roomys destyds was (15FF)
word mooi in perspektief gestel as ek hier noem dat ons gewoonlik hoogstens
10FF vir ‘n bottel rooiwyn betaal. (Hoe
belaglik duur die sjokolade-omhulde lemoenskil teen 300FF is ook duidelik. Ek
koop elke jaar rondom Kersfees as Woolworths áltyd daarvan het, so ‘n klein
verpakkinkie van dié lekkerny. Elke keer as ek skelm en op my eie daaraan
weglê, dan spring my gedagtes terug Champs Elysees toe.
Ek onthou die Arts Naïf Museum soos gister – ek is uit om Es te gaan
kry en is toe summier saam met haar terug. Ek lees op meer as een blog dat die
museum deesdae eerder op Art Brut (outsider kuns, rou kuns, ook barbaarse kuns
met Jean Dubuffet as grondlegger) as Arts Naïf (kuns van die onopgeleides, die
amateurs met Henri Rousseau as grondlegger) fokus, hoewel ek glo dat die naïewe
goedjies wat destyds deel van die permanente versameling was, seker steeds daar
is.
Die gebou self was ook eers ‘n markgebou voordat maar redelik onlangs
eers (ek onthou iewers in die 1980’s) ‘n kunsmuseum geword het.
En dis ons dag – behalwe nou vir die romantiese (romantieke?) bootrit op
die Seine. Hoe romanties, of eerder idillies hierdie rivier en die tonele wat
dit oproep, uitgebeeld word, word mooi illustreer die eerste 1 (of is dit 2?) van die volgende foto/foto’s wat
ek vermoed nie net die een nie, maar beide ooglopend ge-photoshop is.
Al wat ek van die walle van die Seine onthou, is die nudiste wat in die son gebaai het – maar verniet of ek hulle vandag raak Google.
Toegegee ons het miskien een keer op 'n naakte sonbaaier of twee afgekom, maar dan is dit mos nou maar hoe dit so dikwels is - dis juis dáárdie toneel wat vasgesteek het. (So het ek en Annieka een jaar in Duitsland op twee jeugdiges langs die pad afgekom wat besig was om dwelmmiddels van die een of ander aard in lepels te verwarm en te gebruik. En daardie is die beeld waarna haar gedagtes weer gereeld teruggaan as Duitse jeugdiges, die Berlynse dieretuin of Duitse stedelike wandelpaaie ter sprake kom.
